به استحضار میرساند به یاری خداوند بزرگ کارگاه خلاقیت ویژه اعضای گروه های آموزشی فنی و حرفه ای و کاردانش مورخ ۲۶ آبان ماه ۱۳۹۰ برگزار خواهد شد.
همکاران گرامی در ادامه مطلب محتوای پیش مطالعه کارگاه قرار داده شده است.
لطفا ملاحظه فرمایید.
همکار گرامی سلام!
همانطور که در جریان هستید گروههای آموزشی فنیوحرفه و کاردانش اداره کل آموزش و پرورش شهرتهران در نظر دارد سلسلهای از کارگاههای هماندیشی را تدارک ببیند که در طی آنها اهدافی پیگیری شود که مهمترین آنها توانافزایی و ایجاد ادبیات مشترک در حوزههای تخصصی و دغدغهای اعضای گروههای آموزشی است.
به منظور تضمین کیفیت دورهها استفاده از تجارب گرانقدر شما اجتنابناپذیر است.
نوشتۀ پیشِ رو سعی بر این خواهد داشت که اهم سرفصلهای مطرح در کارگاه هماندیشی خلاقیت را معرفی نماید تا ضمن اطلاع از آن بتوانیم از نظرات شما دربارۀ سرفصلها بهرمند شویم.
خلاقیت آموزشی یا اکتسابی؟
یکی از مهمترین دغدغههای اندیشمندان حوزۀ خلاقیت بحث بر سر آموزشی یا اکتسابیبودن این ویژگی در نزد بشر است. با اینکه به نظر میرسد این سؤال، سؤال قدیمی و پیشوپاافتادهای است ولی هنوز هم اساس و پایۀ مهمترین نظریههای مطرح در حوزۀ خلاقیت را میسازد. اینکه خلاقیت را میتوان آموزش داد یا اینکه این ویژگی ودیعۀ خداوندی در برخی از مردم است میتواند نحوۀ برخورد ما را در زندگی روزمره، تربیت فرزندان و کلاس درس با این مقوله مشخص و جهتدهی نماید.
بنابراین یکی از رئوس مطالب در این کارگاه بحث دربارۀ نوع نگاه به خلاقیت و مهمترین تعاریف مطرح در این حوزه خواهد بود.
تفکر واگرا و همگرا کدامیک متضمن خلاقیت هستند؟
در راستای دستیابی به ذهن خلاق سوال بزرگ این خواهد بود که تفکر واگرا و یا همگرا کدامیک متضمن داشتن ذهنی خلاق است. بازهم سوالی ساده با پاسخی به مراتب پیچیده. زمانی که مسئلهای پیشِ روی ماست اینکه فکر کنیم همیشه با راهحلهای متداول قابلحل است کمی سهلانگاری است. صرف نظر از اینکه بسیاری از مسائل پیرامون ما با روشهای قدیمی قابل حل نیستند کشف یک راهحل تازه میتواند مزایای بسیاری داشته باشد که کمترین آن ایجاد یک تجربۀ جدید است.
موج علاقه به تفکر واگرا به خاطر جذابیت نتایج آن جهان خلاقیت و نوآوری امروز را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است، بحث دربارۀ پاسخ این سوال یکی دیگر از رئوس مطالب کارگاه خلاقیت خواهد بود.
تفکر انتقادی از غرغر تا لودگی
پذیرش جهان امروز همانطور که هست با اینکه به ظاهر زندگی آرام و بیدغدغهای را نوید میدهد همۀ درها را بهروی خلاقیت خواهد بست. اگر کسی مشکل و مسئلهای را در اطراف خود حس نمیکند دیگر چه لزومی به ارائۀ راهحل است؟ از سوی دیگر نفرین بر تاریکی بدون آنکه شمعی روشن شود هر روز ما را در تاریکی عمیقتری فرو خواهد برد.
آیا میتوان بدون جستجوی اشکلات و شناختن نقاط ضعف و قوت محیط اطرافمان در صدد بهبود آن بود؟ براستی ما چه زمانی به خلاقیت نیاز داریم؟ آیا تحمل کسی که هر روز ایدۀ تازهای در ذهن دارد تا تمام کارها از نو انجام شود کار سادهای است؟ آیا نوآوری میتواند بد باشد؟
هماندیشی پیرامون این مسائل نیز از مهمترین مباحث کارگاه خواهد بود.
حلمسئله و خلاقیت چه نسبتی با هم دارند؟
اینکه بدانیم هر مسئلهای راهحلی دارد موضوع جدیدی نیست اما آیا میتوان یک روش حلمسئله را به همۀ مسائل دنیا تعمیم داد؟ آیا ما انسانها همیشه مثل هم فکر میکنیم؟ به نظر میرسد اگر بتوانیم روندی را برای حل مسائل پیدا کنیم، میتوانیم تفکر خودمان را نظاممند کنیم و از همین راستا به نوعی به خانه خلاقیت راه پیدا کنیم. اگر حلمسئله دارای مراحل و مراتب مشخص است در کدام مرحله خلاقیت به کمک ما خواهد آمد؟ آیا با وجود اینکه همه مسائل قبلاً حل شدهاند آیا بازهم به خلق راهحلهای جدید نیاز است؟
اینکه فرایند حلمسئله چیست و در کدام مرحله خلاقیت میتواند لازم باشد موضوع دیگری است که در کارگاه خلاقیت دربارۀ آن بحث خواهیم کرد.
خلاقیت نظاممند چیست؟
تمام سعی خود را برای بدستآوردن ذهنی خلاق انجام دادهام اما اگر آن زمان که لازم است، ایدۀ خوبی به ذهنم نرسید چه کنم؟ اگر یک زمان لازم بود که در سریعترین زمان لازم ایدههای ناب داشته باشم و نداشتم و یا اینکه اگر اصلاً ایدهای به ذهنم نمیرسد چطور میتوانم باور کنم که خلاقیت یک الهام تصادفی نیست؟
آیا میتوان تصور کرد که ذهن خلاق به نوعی نظم داده شود که همچون قفسه پوشهها و پروندههای یک بایگانی با کمی تأمل به آنچه میخواهیم در آن برسیم؟ آیا روش خواصی برای نظاممندنمودن ذهن و ایدهها وجود دارد؟ اینکه خلاقیت حاصل یک تفکر باز و رها و بدون قید است یا اینکه برعکس میتوان با مهندسی ذهن به نوعی دستورالعمل برای دستیابی به ایدههای خلاق دست یافت موضوع دیگری است که درباره آن بحث خواهیم نمود.
روش در خلاقیت کدام است؟
برای پروش ذهن خلاق چه روش هایی وجود دارد؟ برای تولید ایده های نو چه کارهایی می توانیم انجام دهیم؟
شما وقتی تنها هستید ذهن فعالتری دارید یا زمانی که در جمع دوستان هستید؟ روشهای ایدهیابی برخی گروهی هستند و برخی دیگر فردی مجموعۀ این روشها از قواعد سادهای پیروی میکنند بنابراین میتوان به راحتی ترکیب و یا تجزیه شوند، حالا که ذهن خلاقی در اختیار داریم چرا برای خودمان و از آن مهمتر برای کلاس درسمان روش خاصی را ابداع نکنیم؟
امید است که با بحث یکروزه در کارگاه هماندیشی خلاقیت بتوانیم گام مؤثری در راستای ایجاد همدلی و همزبانی بهتر در این حوزه برداریم گو اینکه داستان به همینجا ختم نخواهد شد و این دوره پایۀ آن خواهد شد تا در آینده بتوانیم دورۀ پیشرفتهتر را در زمینۀ نحوه و شیوههای هدایت و پرورش خلاقیت در کلاس درس و زندگی برگزار نماییم.
در پایان از شما همکاری درخواست میگردد اگر مطالب مهمی را در نظر دارید که فکر میکنید مطرحشدن آنها در نشستِ هماندیشی میتواند به کیفیت دوره کمک کند آنها را ذکر نمایید:
گروه ارتقا